به گزارش خبرنگار مهر، به تعویق افتادن یا توقف پروژه‌های تلویزیون مسئله تازه‌ای نیست، اما این روزها بیشتر شدت گرفته است، حتی دغدغه تهیه‌کنندگان تلویزیون شده و آنها را با مشکلات زیادی همراه کرده است. اکثر آنها از روند طولانی تصویب فیلمنامه‌ها، وجود شوراهای متعدد، بودجه و ... گلایه دارند. به همین دلیل با مسعود احمدی افزادی که مدیریت شبکه تهران را به عهده دارد، در این باره گفتگو کردیم.
*خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و هنر: آقای احمدی برای شروع درباره وجود شورای متعدد تصویب فیلمنامه‌ها توضیح بدهید که بسیاری از تهیه‌کنندگان در این باره گلایه دارند که چرا طرح آنها در طرح و برنامه گروه و حتی شبکه مورد تایید قرار میگیرد، اما در گروه طرح و برنامه معاونت سیما رد می‌شود؟ همچنین بوروکراسی اداری در این شوراها بیش از گذشته شده است.
- مسعود احمدی افزادی، مدیر شبکه تهران: روند تصویب فیلم‌ها و مجموعه‌های داستانی در شبکه‌های مختلف روال چند گانه دارد. 1. طراح، نویسنده یا تهیه‌کننده طرح‌هایی را به شبکه پیشنهاد داده و مورد بررسی قرار میگیرد. 2. شبکه متناسب با ماموریت و اهداف‌اش طرح‌هایی را برای ساخت به تهیه‌کنندگان ارائه می‌دهد. البته بنا به ضرورت‌های اجتماعی، مسائل روز، نگاه به اصل 44 هم تولیداتی در حوزه‌های مختلف به تهیه‌کنندگان سفارش داده می‌شود.
روند طولانی فرآیند تصویب فیلمنامه‌ها به خاطر اهمیت کار در حوزه فیلم و سریال است. دراین باره شبکه باید با دقت زیادی طرح را بررسی کند. همین مسئله نیازمند زمان بیشتر است. وقتی طرحی نوشته می‌شود، مسلماً تا زمان تولید ممکن است دستخوش تغییرات زیادی شود و این امر کاملاً طبیعی است، چون بر اساس گذشت زمان چند موضوع دیگر وارد مجموعه می‌شوند، بنابراین نویسنده و تهیه‌کننده باید همواره این آمادگی را داشته باشند تا اگر فضای کار دستخوش تغییرات شد به سرعت خود را وفق داده و کار را انجام دهند.
البته ابزارهایی کمکی برای تهیه‌کننده وجود دارد تا بر اساس مشاوره روزآمدتر شود. شورای طرح و برنامه گروه طرح‌هایی ارائه شده از سوی نویسنده و تهیه‌کننده را به لحاظ موضوعی بررسی می‌کنند و شورای طرح و برنامه شبکه طرح را بر مبنای ضرورت‌های شبکه و سیاست‌های کلان که برای شبکه تعریف شده، کمیت و کیفیت آن را مورد بررسی قرار می‌دهند. بعد از اینکه طرح ارائه شده در این دو شورا مورد موافقت قرار گرفت به شورای طرح و برنامه معاونت سیما داده می‌شود .آنجا دوستان طرح‌ها را بررسی می‌کنند تا تکراری نبوده و مجموعه و فیلم دیگری با همان موضوع در شبکه دیگر تولید نمی‌شود. از سوی دیگر کیفیت طرح هم مورد ارزیابی قرار میگیرد.
هر یک از این گروه‌ها کار خود را به نحو مطلوبی انجام می‌دهد و شورای طرح و برنامه معاونت سیما هماهنگی میان شبکه‌ها ایجاد می‌کند. این زنجیره باید وجود داشته باشد تا از ساخت تولیداتی با مضامین تکراری جلوگیری شود. در واقع این شورا سعی می‌کند فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیون رنگین‌کمانی از مضامین مختلف باشد. در مجموع بعد از اینکه طرح مورد تصویب قرار بگیرد، کنترل کیفی در اختیار شورای طرح و برنامه گروه است. گرچه فرآیند طولانی است، اما باید وجود داشته باشد تا شاهد کیفیت باشیم.
*اما این فرآیند می‌تواند در یک زمان کمتر شکل بگیرد، نه اینکه بعد از پنج ماه از ارائه طرح اصلاحیات آن به تهیه‌کننده ارائه شود، چون در این زمان نویسنده پروژه از گروه جدا می‌شود و جذب کار دیگری می‌شود. به همین دلیل نویسنده همزمان چند پروژه را می‌نویسند و تمرکزش کمتر می‌شود. از طرفی کمترین دستمزد شامل حال نویسندگان می‌شود.
- بخشی از زمانبر بودن پروژه‌ها طبیعی است. این حساسیت فقط در ایران وجود ندارد و در تمام دنیا در حوزه فیلم و سریال حساسیت‌های زیادی دارند، چرا که اسکلت تولید فیلم و سریال باید درست بنا شود. طرح‌های زیادی در حوزه فیلم و مجموعه به گروه ارائه می‌شود. بنابراین طرح‌ها باید به دقت مورد بررسی قرار بگیرد. بنابراین زمان سه تا چهار ماه زیاد نیست. البته هر چه طرح شفاف‌تر باشد، مسلماً زودتر بررسی می‌شود، اما قبول کنید همه طرح‌های ارائه شده وزن خوب و یکسانی ندارند. بنابراین آن طرح‌ها زمان بیشتری را برای بررسی به خود اختصاص می‌دهند.
برخی مواقع طرح‌های داده شده خیلی کلی است و مرتب رفت و برگشت داده می‌شود تا طرح درستی ارائه شود. همین رفت و برگشت‌ها زمانبر است تا به قابلیت مطلوبی برسد. در برخی طرح‌ها اقتضات و ماموریت‌های شبکه مورد توجه قرار نمی‌گیرد، به همین دلیل در اصلاحیات این موارد را تذکر می‌دهیم. در مجموع مسائل مختلفی در این فرآیند زمانبر وجود دارد.
درباره دستمزد نویسندگان هم بگوییم کم نیست، اما زیاد هم نیست. به نظرم یکی از مواردی که باید مورد دقت قرار بگیرد دستمزد نویسندگان است که در این باره سازمان صدا و سیما هم تمهیدات خوبی اندیشیده تا شاهد روند رو به رشد پروژه‌های فاخر شویم. همچنین آقای مهندس ضرغامی در جشنواره تله فیلم‌ها به این نکته اشاره و از راه‌اندازی باشگاه نویسندگان هم خبر دادند. در این باره معاونت سیما تلاش می‌کند تا بخش نویسندگی را به ساماندهی مطلوبی برساند.
*شما اشاره کردید طرح‌های ارائه شده مرتب در شوراهای مختلف مورد بررسی قرار میگیرد تا به لحاظ کیفی، محتوایی و ... مشکل نداشته باشد، اما شاهد حذف قسمت‌هایی از فیلم‌ها و مجموعه‌ها در زمان پخش هستیم. این ممیزی‌ها با صحبت شما مغایرت دارد. البته در مجموعه‌هایی که با ویدئو کار می‌شود خسارت کمتری وارد است، اما وقتی در مجموعه‌های تاریخی این ممیزی‌ها اتفاق می‌افتد، آنگاه سازمان صدا و سیما متحمل خسارات زیادی می‌شود.
ـ مصداقی صحبت کنید.
*مثلاً در مجموعه‌های "روزگار قریب"، "شیخ بهایی" و ... البته این مجموعه‌ها برای شبکه تهران نبوده، اما به هر حال با توضیحات شما در ارتباط با حساسیت شورا روی محتوا مغایرت دارد؟
- درباره این مجموعه‌ها من نمی‌توانم اظهار نظر کنم، اما به صورت کلی می‌توانم بگویم که گاهی کارگردان و تهیه‌کننده در هنگام تدوین به لحاظ سرعت بخشیدن به ریتم کار بخش‌هایی را حذف می‌کنند که این مسئله به ذوق هنری آنها برمی‌گردد، اما اگر قرار باشد بخش‌هایی هم حذف شود با هماهنگی تهیه‌کننده و کارگردان انجام می‌شود. همچنین وقتی کاری ساخته می‌شود ناظر کیفی دارد و طرح و برنامه گروه تا لحظه آخر که مجموعه روی آنتن برود مرتب روی کیفیت کار توجه می‌کند و اصلاحیات کار را به تهیه‌کننده و کارگردان گوشزد می‌کند. این طور نیست که پخش خودش بدون هماهنگی با گروه و تهیه‌کننده بخش‌هایی را حذف کند.
*اما خیلی از تهیه‌کنندگان معتقدند که بدون اجازه آنها بخش‌هایی حذف می‌شود؟
- نه، بدون هماهنگی این کار انجام نمی‌شود.
*یکی دیگر از گلایه‌ها تهیه‌کنندگان درباره بودجه است که منجر به تاخیر یا توقف فیلم‌ها و مجموعه‌ها می‌شود. از سوی دیگر برخی معتقدند روابط منجر به تزریق بودجه بیشتر یا سرعت پرداخت‌ها می‌شود.
- نه این روابط را تکذیب می‌کنم، چرا که هر پروژه‌ای بر مبنای برآورد خودش بودجه میگیرد که آن هم به دقت مورد بررسی قرار میگیرد. مسئله بودجه و اعتبار برای ساخت برنامه‌های تلویزیونی در حوزه‌های مختلف فیلم، سریال، ترکیبی و ... دغدغه اصلی بوده و باید در این باره فکر اساسی کرد. برخی مواقع اتفاقات در کار پیش می‌آید که پروژه به لحاظ مالی دچار آسیب می‌شود. مثلاً هزینه‌هایی بیشتر تحمیل می‌شود و دستمزدها افزایش می‌یابد.
گاهی هم پیش آمده از ابتدا تهیه‌کننده با قول همکاری سازمانی جلو می‌آید، اما بعد از مدتی متولی بنا به هر دلیلی خودش را کنار می‌کشد و همین مسئله منجر به توقف کار می‌شود. برخی مواقع بودجه تخصیص داده شده بنا به مسائل تنگناهای اقتصادی به موقع داده می‌شود. البته برخی مواقع هم تلویزیون بودجه لازم را در اختیار تهیه‌کننده قرار میگیرد، اما تهیه‌کننده بنا به هر دلیلی به موقع دستمزد عوامل را پرداخت نمی‌کند. گرچه مسئله بودجه در کارهای تلویزیون دغدغه است، اما بحران نیست و در این باره بحران خاصی نداریم. البته طبیعی است در پایان و ابتدای سال در ارتباط با بودجه دچار مشکلاتی باشیم.
------------
گفتگو: فاطمه عودباشی
نظر شما